Vleeskuikens worden in de periode van 17-25 dagen leeftijd geconfronteerd met een verhoogde coccidiosedruk. Een infectie van de darmwand door de Eimeria protozoa leidt tot een ontstekingsreactie. Dit laatste kan leiden tot een verhoogde botafbraak met verminderde mobiliteit tot gevolg. Het Europese project Prohealth heeft men onderzoek gedaan naar de invloed van vitamine D3 op de mobiliteit van vleeskuikens tijdens een coccidiose infectie. Ten gevolge van de coccidiose infectie daalt het serumgehalte aan 25-OH-vitamine D3 en vermindert de beendermineralisatie. Het gebruik van Rovimix HyD is in deze omstandigheden de meest efficiënte methode om de serumgehalten aan 25-OH-vitamine D3 te verhogen, de beendermineralisatie en de mobiliteit te verbeteren. Dit werd ook bevestigd in de talrijk uitgevoerde praktijkproeven.
Een toenemende vraag naar dierlijke producten in combinatie met stijgende wereldbevolking leidt globaal tot een meer intensieve dierlijke productie. Die evolutie heeft echter ook een prijs: toenemende productieziekten hebben een impact op de gezondheid en het welzijn van dieren, resulterend in lagere zoötechnische prestaties, een hogere carbon footprint en een hoger antibioticumgebruik. 22 partners - waaronder Universiteit Gent- uit tien Europese lidstaten namen deel aan het Europese project ProHealth ( 2013-2018). Het doel van het project bestaat erin om de gezondheid, het welzijn en de productkwaliteit van varkens, vleeskuikens, leghennen en kalkoenen te verbeteren, en dat op een economische en milieuvriendelijke manier. Om dit te bereiken, heeft men de multifactoriële dimensie van de productieziekten in kaart gebracht en deze kennis aangewend om verbeterstrategieën voor te stellen. Eind november 2018 werd het project afgesloten en werden de resultaten aan het grote publiek voorgesteld in Gent.
Naast Salmonella bij vleesvarkens en neonatale sterfte in de zeugenhouderij werd er ook onderzoek gedaan naar de impact van coccidiose op de beendergezondheid van vleeskuikens. Coccidiose is een infectieziekte bij vleeskuikens die wordt veroorzaakt door Eimeria protozoa. Eimeria gebruikt het vleeskuiken als gastheer om zich te vermenigvuldigen. Deze reproductiecyclus neemt ongeveer 7 dagen in beslag. In de levensloop van vleeskuikens, stijgt de coccidiosedruk tot een maximum in de periode van 17-25 dagen leeftijd. Om de coccidiose onder controle te houden maakt men gebruik van chemische en ionofore coccidiostatica of coccidiose vaccinaties. Ondanks deze preventieve maatregelen blijven vleeskuikens geconfronteerd met een coccidiosedruk.
Coccidiose en beendergezondheid
De aanwezigheid van Eimeria in de darm van vleeskuikens leidt tot een infectie van de darmwand. Het immuniteitssysteem reageert: er ontstaat een ontstekingsreactie waarbij T-cellen, B-cellen en andere componenten worden aangemaakt. Een aantal van deze componenten heeft een pro-osteoblast / anti-osteoclast effect waarbij de aanmaak van nieuw beenderweefsel wordt verder gezet. Andere componenten hebben een pro-osteoclast/anti-osteoblast effect: in dit geval treedt er beenderresorptie op en wordt het bot afgebroken. Het verband tussen deze ontstekingsreactie en de botafbraak is nog niet bevestigd in pluimvee maar werd bij andere diersoorten wel aangetoond. Desondanks werd in het onafhankelijk Europese onderzoek gezocht naar mogelijkheden om de mobiliteit van de vleeskuikens te verbeteren in geval van coccidiose. één van de pistes is vitamine D. Daarbij werd het effect van diverse gehalten en bronnen van vitamine D3 onderzocht, al dan niet in combinatie met coccidiose infectie.
Vitamine D
Onvoldoende vitamine D3 in het voer (1000 IU / kg) leidt in dit onderzoek tot een verminderde mineralisatie van de femur en de tibia, lage serumgehalten aan 25-OH-vitamine D3 en de slechtste mobiliteitsscore. Een hogere dosis vitamine D3 (7000 IU / kg) lijkt deze problematiek slechts gedeeltelijk op te vangen. Daarentegen zorgt de vervanging van vitamine D3 door Rovimix HyD (25-OH-vitamine D3) voor een significant hogere botmineralisatie, hogere serumgehalten 25-OH-vit D3 en een betere mobiliteitsscore.
Wat is de impact van een coccidiose infectie op de beendergezondheid van vleeskuikens? Uit het onderzoek blijkt dat de coccidiose infectie resulteert in een lagere voeropname, een lagere groei, een hogere voederconversie, een verlaging van het serumgehalte 25-OH-vit D3 en een veminderde beendermineralisatie.
Het gebruik van Rovimix HyD is meer efficiënt om het serumgehalte 25-OH-vit D3 te verhogen dan het gebruik van een hogere dosering van de klassieke vitamine D3 in het voer. Het leidt tevens tot een betere beendermineralisatie en betere zoötechnische prestaties bij zowel geïnfecteerde als gezonde dieren. Het is daarbij van belang om voldoende lang Rovimix HyD te verstrekken: van start tot afmest.
In het Europese project wordt de relevantie van het wetenschappelijk onderzoek ook afgetoetst in de praktijk. Daartoe werd in ruim 15 vleeskuikenstallen de vergelijking gemaakt tussen de klassieke vitamine D3 en de combinatie van vitamine D3 + Rovimix HyD. Deze praktijkproeven bevestigen de hierboven vermelde conclusies.
1,25-(OH)2-vit D3
In één van de praktijkproeven werd het gebruik van 1,25-(OH)2-vit D3 onder de vorm van gedroogde bladeren van Solanum glaucophyllum uitgetest ten opzicht van de klassieke vitamine D3. Deze metaboliet van vitamine D3 heeft een hormonale activiteit met een directe impact op het Ca/P metabolisme. Deze proef toont aan dat er geen verbeterde mobiliteit optreedt en er zelfs meer brandhakken werden vastgesteld....
Het gebruik van gedroogde bladeren van Solanum glaucophyllum houdt bovendien ook enig risico in: het product is wettelijk enkel toegestaan als voedermiddel. Een aanvraag tot registratie als toevoegingsmiddel werd door EFSA niet weerhouden wegens risicovol voor reproductiedieren (hormonaal product....). Achtergond is het gevaar voor hypercalcemie. Daarbij kan calcium uit de beenderen worden onttrokken, wat zelfsprekend tot meer beenderproblemen leidt.
Voor de gedroogde bladeren van Solanum glaucophyllum geldt geen wettelijk maximum ondanks het feit dat 1,25-(OH)2-vit D3 toxisch is bij het overschrijden van de aanbevolen dosering. Om die reden is een correcte en homogene dosering dus van groot belang. Echter dit kan niet analytisch gecontroleerd worden, gezien de analyse van het hormoon 1,25-(OH)2-vit D3 in het voer niet mogelijk is. Dit vormt niet alleen een risico voor de dieren, maar houdt tevens ook risico's in voor de werknemers die het product verwerken in de premix of het voer. Het gebruik van dit product is dus niet zonder gevaar. Om die reden besliste DSM jaren geleden al om bewust geen EU registratie van de 1,25-(OH)2-vitamine D3 component als voederadditief op te starten.
Voor meer informatie raadpleeg uw contactpersoon bij DSM Nutritional Products NV of Twilmij.